Trung đoàn 174 được thành lập ngày 19.8.1949 tại làng Sen, xã Đức Long, huyện Hoà An, tỉnh Cao Bằng. Là một trong bốn trung đoàn chủ lực được thành lập đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Lực lượng của Trung đoàn được tuyển chọn từ các đơn vị bộ đội địa phương tại chiến khu Việt - Bắc, bao gồm 3 tỉnh Bắc Cạn, Cao Bằng, Lạng Sơn. Cán bộ, chiến sĩ trung đoàn phần lớn là con em đồng bào các dân tộc thuộc 3 tỉnh Bắc Cạn, Cao Bằng, Lạng Sơn, trực tiếp chiến đấu ngay trên quê hương mình, nên được nhân dân các địa phương gọi là Trung đoàn Cao - Bắc - Lạng.
Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 174 không ngừng trưởng thành, lớn mạnh và phát triển.
Hiệp định Genève được ký kết, cách mạng Việt Nam chuyển sang giai đoạn mới. Trung đoàn hành quân về các huyện ở tỉnh Thanh Hoá, Phú Thọ và trở lại Điện Biên khắc khục hậu quả chiến tranh. Năm 1967, Trung đoàn hành quân vượt Trường Sơn vào chiến trường miền Nam chiến đấu.
Trong giai đoạn này, để có lực lượng bảo vệ hậu phương miền Bắc XHCN, cuối năm 1967, Bộ Quốc phòng thành lập Trung đoàn 174 mới thuộc Sư đoàn 316. Từ đó đến nay, tồn tại hai Trung đoàn 174 có chung nguồn gốc từ Trung đoàn Cao - Bắc - Lạng, một trung đoàn thuộc Bộ CHQS tỉnh Tây Ninh, Quân khu 7 và một trung đoàn thuộc Sư đoàn 316, Quân khu 2.
Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn tích cực thực hiện nhiệm vụ xây dựng đơn vị, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và thực hiện các nhiệm vụ khi có lệnh của trên. Tháng 6.1975, Trung đoàn 174 từ huyện Tân An, tỉnh Long An cơ động về Tây Ninh đóng quân tại Bến Kéo, huyện Hoà Thành (nay là thị xã Hoà Thành) làm nhiệm vụ truy quét tàn quân nguỵ quyền và truy bắt các nhóm phản động đội lốt tôn giáo. Năm 1977, Trung đoàn nhận lệnh ra biên giới chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế cao cả trên đất nước bạn Campuchia.
Cuối tháng 12.1988, Trung đoàn được lệnh rút quân về nước, đóng quân tại Trảng Lớn, xã Thái Bình, huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh. Tháng 9.1989, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 quyết định chuyển trung đoàn về Bộ CHQS tỉnh Tây Ninh. Tháng 9.2009, chấp hành quyết định của Bộ Quốc phòng, Tiểu đoàn 14 anh hùng thuộc Bộ CHQS tỉnh Tây Ninh sáp nhập vào Trung đoàn 174.
Thực hiện phong trào thi đua “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, Trung đoàn 174 đã huy động cán bộ, chiến sĩ tham gia hỗ trợ hơn 20.000 ngày công, đóng góp, ủng hộ số tiền hàng tỷ đồng tham gia thực hiện các mục tiêu, Chương trình xây dựng nông thôn mới… được cấp uỷ, chính quyền và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.
Tuổi trẻ Trung đoàn 174 hăng hái “luyện quân, lập công, quyết thắng”.
Trải qua 74 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn luôn tự hào với truyền thống đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng luôn đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.
Với những thành tích đạt được trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và làm nhiệm vụ quốc tế cao cả, Trung đoàn 174 được Đảng, Nhà nước 2 lần phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, 2 Huân chương Chiến công hạng Nhất, 33 Huân chương Chiến công các loại và nhiều huân, huy chương của Đảng, Nhà nước ta và nhà nước Campuchia trao tặng, có 13 cá nhân cùng với rất nhiều tập thể, cá nhân khác được tặng huân, huy chương cao quý.
Hàng trăm cán bộ, chiến sĩ trung đoàn trở thành lãnh đạo, chỉ huy cấp cao trong quân đội. Điển hình như Đại tướng Chu Huy Mân, Thượng tướng Nguyễn Hữu An, Trung tướng Đàm Văn Nguỵ, Thiếu tướng Nguyễn Sơn, Thiếu tướng Vũ Viết Cam, Thiếu tướng Nguyễn Gia Hoà, Thiếu tướng Trương Văn Hai…
Phát huy truyền thống Trung đoàn anh hùng, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 174, Bộ CHQS tỉnh đã lập nên những thành tích mới trong huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, phòng chống dịch Covid-19. Trong những năm qua, Trung đoàn đã được Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 7, UBND tỉnh và Bộ CHQS tỉnh khen thưởng trong phong trào thi đua quyết thắng và trong các hoạt động bảo vệ và xây dựng đất nước, Đảng bộ Trung đoàn nhiều năm liền đạt trong sạch, vững mạnh “mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chính trị được giao.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng uỷ, Bộ CHQS tỉnh, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 174 luôn phát huy truyền thống đơn vị hai lần anh hùng. Cấp uỷ, chỉ huy các cấp đã quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, Nghị quyết Trung ương khoá XI, khoá XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị và cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh bộ đội Cụ Hồ”.
Làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, tổ chức hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị hiệu quả, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện về chất lượng chính trị, làm cho cán bộ, đảng viên, quần chúng nhận thức đúng đắn tình hình đất nước, nhiệm vụ quân đội và đơn vị; nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, chủ động sáng tạo, đoàn kết, khắc phục khó khăn, tập trung mọi nỗ lực hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chính trị được giao.
BCCS Trung đoàn 174 đọc báo trong giờ giải lao.
Duy trì nghiêm chế độ nền nếp chính quy, kỷ luật tự giác nghiêm minh. Công tác chỉ huy, quản lý chặt chẽ, toàn diện. Giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ ý thức tự giác cao trong học tập, rèn luyện và chấp hành kỷ luật, coi trọng xây dựng môi trường văn hoá quân sự lành mạnh, rèn luyện nhân cách quân nhân, tác phong chính quy, mẫu mực.
Tổ chức huấn luyện đúng, đủ nội dung chặt chẽ, hiệu quả theo phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”, sát thực tế chiến đấu. Tăng cường huấn luyện dã ngoại, huấn luyện đêm, chú trọng huấn luyện nâng cao thể lực, sức cơ động, giỏi tác chiến bằng vũ khí trong biên chế, vận dụng sáng tạo 3 quan điểm, 8 nguyên tắc, 6 mối kết hợp. Gắn nhiệm vụ huấn luyện với sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm tốt công tác hậu cần, kỹ thuật, tăng gia sản xuất hiệu quả, cải thiện đời sống cho bộ đội. Thường xuyên củng cố doanh trại sáng, xanh, sạch, đẹp… tạo cảnh quan môi trường khang trang, sạch, đẹp để bộ đội yên tâm gắn bó với đơn vị.
74 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 174 anh hùng đã làm nên truyền thống 18 chữ vàng “Đoàn kết, trung dũng, vượt mọi khó khăn, đánh thắng mọi kẻ thù, hoàn thành mọi nhiệm vụ”.
Quang Huy
