Bị cáo Nguyễn Văn Hiền nghe toà tuyên án tại phiên toà phúc thẩm.
Toà phúc thẩm: hiện trường giả
Về kết quả thực nghiệm điều tra, HĐXX cho rằng, quá trình thực nghiệm điều tra không thực hiện đúng trình tự tố tụng. Cụ thể, cơ quan điều tra (CQĐT) sử dụng xe đặc chủng, dẫn giải bị cáo đi theo quá trình di chuyển của bị cáo và bị hại. Theo quy trình thực nghiệm này, CQĐT cho người đóng vai bị cáo Hiền thực hiện hành vi giết ông Nhiễn; ngồi phía sau xe mô tô dùng tay trái siết cổ, tay phải lấy dao đâm nhiều nhát vào hông ông Nhiễn. Cả hai giằng co, xô xát. Bị cáo Hiền kẹp cổ, đè được nạn nhân và đâm nhiều nhát vào người ông Nhiễn cho đến khi ông bất động, rồi chiếm đoạt xe, bóp và điện thoại.
Tuy nhiên, theo biên bản khám nghiệm tử thi, khám nghiệm hiện trường, kết quả giám định pháp y thì ông Nhiễn bị đâm rất nhiều nhát, dẫn đến tử vong do sốc mất máu, đa chấn thương, trên áo nạn nhân dính nhiều máu. Hiện trường có sự xô xát, chứng tỏ ông Nhiễn có sự phản kháng dẫn đến bị bị cáo đâm từ nhiều hướng.
Việc phản kháng của ông Nhiễn có khả năng gây thương tích cho bị cáo chưa được CQĐT khám dấu vết trên thân thể của bị cáo là có hay không. Mặt khác, theo lời khai của bị cáo, bị cáo và ông Nhiễn tranh chấp, vật lộn, giằng co với nhau. Trên người nạn nhân có gần 40 nhát dao và nhiều vết xô xát khác nhưng tại hiện trường, nạn nhân ngồi dựa lưng vào gốc cây cao su, trên đầu đội nón bảo hiểm, mặt đeo kính lão, tay đeo đồng hồ hiệu Longin. Chung quanh hiện trường không có vết máu, trên áo quần của bị hại không có vết rách. Do đó, có khả năng đây không phải là hiện trường gây án đầu tiên mà là hiện trường thứ hai, tức hiện trường giả.
So sánh kết quả trưng cầu giám định tư pháp loại máu và gen, kết quả thực nhiệm điều tra cho thấy, tại kết quả giám định số 12 ngày 13.3.2015, mẫu máu của ông Nhiễn thuộc nhóm máu A; trên áo sơ mi, quần dài của nạn nhân dính máu thuộc nhóm máu người, máu A, nhưng không xác định là máu của ông Nhiễn hay máu của ai. Vết màu nâu đỏ dính trên cây cao su và lá cây, gốc cao su tại vị trí số 1 hiện trường là máu của người, nhóm máu A.
Tại Bản kết luận giám định số 752, 777 ngày 18.3.2015 của Bộ Công an tại TP. Hồ Chí Minh kết luận, kiểu ADN từ phân tích mẩu đầu lọc thuốc lá trong quá trình khám nghiệm hiện trường là kiểu ADN nữ giới, trùng với kiểu ADN được phân tích từ dấu vết thu tại hiện trường.
Kiểu gen phân tích được từ các mẫu đánh số từ 1 đến 8 trên xe mô tô Wave Alpha, mẫu tóc thu trong nón bảo hiểm nạn nhân Nhiễn, dấu vết từ đầu ngón tay nạn nhân đều trùng với kiểu ADN nạn nhân. Kiểu ADN phân tích từ đầu thuốc lá thu trong quá trình khám hiện trường không phải là nạn nhân, không phân tích được AND từ mẫu tóc thu trong nón bảo hiểm.
Từ những biên bản, kết quả khám nghiệm hiện trường, kết quả giám định, HĐXX cho rằng, lời khai của bị cáo không phù hợp với hiện trường và kết luận giám định. Do đó, HĐXX đề nghị cơ quan điều tra xem xét, có khả năng đây là hiện trường giả. Hung thủ gây án ở nơi khác và di chuyển xác nạn nhân đến hiện trường để xoá dấu vết, làm lẫn lộn hiện trường, đánh lạc hướng cơ quan điều tra.
Lời khai nhận tội không phù hợp diễn biến vụ án
HĐXX cho biết, bị cáo khai nhận sau khi giết nạn nhân đã đến cầu K21 giặt áo, rửa tay, ném dao, bóp, nhưng CQĐT không thu thập được vật chứng là dao và bóp theo lời khai; còn bị cáo mặc áo quần như thế nào khi thực hiện hành vi phạm tội, CQĐT cũng không thu hồi vật chứng.
Chủ toạ phiên toà nhận định, CQĐT cần tiến hành thực nghiệm tại vị trí bị cáo khai nhận giặt áo, ném dao, bóp diễn ra như thế nào; bị cáo có giặt áo, rửa vết máu hay không. Đồng thời cần xác định thời gian giặt áo, ném dao, ném bóp đến lúc quần áo khô thì mới có cơ sở xác định quy trình bắt giữ bị cáo phù hợp diễn biến vụ án.
Tại CQĐT, bị cáo thừa nhận mua trái cây và lấy trộm con dao Thái Lan của người bán trái cây nhưng không xác định được người bán trái cây ở khu vực nào và có ai biết được người bán trái cây mất dao hay không. Trong lúc đó, theo xác minh và trên thực tế, tại Toà thánh không cho phép mua bán hàng vặt.
Do đó, cần thiết phải truy tìm những người bán trái cây tại khu vực mà bị cáo lấy trộm dao và phải xác định bị cáo lấy dao ở chỗ khác hay ở Toà thánh. Bên cạnh đó, trong quá trình điều tra, bị cáo khai ông Lê Văn Hoanh đưa bị cáo sang Campuchia nhưng CQĐT không hỏi rõ những người này khi gặp bị cáo có thấy áo quần, xe của bị cáo dính vết máu hay không. CQĐT cần phải lấy lời khai ông Hoanh lại để làm rõ.
Khi xem xét các tài liệu chứng cứ trong hồ sơ, HĐXX xem thấy, tình trạng ngoại phạm của bị cáo như sau: bị cáo khai ngày 7.3.2015 đi từ Tân Châu xuống thị xã Tây Ninh thuê nạn nhân chở đi nhiều lần, từ Toà thánh về xã Suối Đá và đến hiện trường gây án; quãng đường như thế nào, mất thời gian bao lâu chưa được làm rõ.
Bị cáo khai nhờ người đưa đến cửa khẩu Phước Tân sang Campuchia đánh bài nhưng CQĐT đã không kiểm tra, xác minh công ty xe buýt, nơi cung cấp dịch vụ xe buýt chở bị cáo từ Tân Châu về Tây Ninh, lịch trình đi đến trạm dừng xe buýt từ Tân Châu đến Toà thánh. Đồng thời, CQĐT cũng không kiểm tra sổ xuất nhập cảnh tại Đồn Biên phòng cửa khẩu Phước Tân để xác minh thời gian xuất và nhập cảnh của bị cáo Hiền, để từ đó có cơ sở khẳng định bị cáo có ngoại phạm hay không.
Tại phiên toà phúc thẩm lần này và lần trước, luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại Nhiễn đề nghị xem xét, lấy lời khai của ông Kha, ông Khang để làm rõ mối quan hệ với nạn nhân, xác định hai người này có phải là đồng phạm trong vụ án này hay không.
Do lời khai bị cáo Hiền nhận tội là không phù hợp với diễn biến khách quan của vụ án, cơ sở truy vết hiện trường và bằng chứng thu thập nên cần điều tra lại, làm rõ mối liên hệ giữa bị cáo Hiền và các vật chứng đã thu thập tại hiện trường để xác định hướng đi và thời gian bị cáo ném dao, thời gian bị cáo di chuyển trong các ngày 6 và 7.3.2015.
Cần giám định lại mẫu ADN, mẫu máu
HĐXX cho biết, về thời gian chết của nạn nhân, trong đơn kháng cáo kêu oan, bị cáo thừa nhận đã mua xe Wave Alpha của một người nam tên là Kha và một người nữ đeo khẩu trang tại bến xe Tây Ninh vào ngày 7.3.2015. Đến tối, bị cáo đưa xe của bị hại qua cửa khẩu Phước Tân cầm cố tại Campuchia với số tiền 3,8 triệu đồng. Ngày 8.3, bị cáo quay lại bến xe Tây Ninh, về nhà trọ Thiên Ân đi làm thuê, đến ngày 10.5.2015 bị bắt giữ.
Gia đình bị hại khai, ông Nhiễn sống một mình, làm nghề xe ôm, rời khỏi nhà từ sáng đến trưa về nhà ăn cơm, có uống bia. Khi khám nghiệm tử thi, xác định còn nồng độ cồn trong máu. Theo cơ quan chuyên môn, nồng độ cồn mất đi, tuỳ theo cơ địa mỗi người, sau khi uống. Do đó, có cơ sở xác định, ông Nhiễn đã nghỉ trưa tại nhà và đi đón khách vào khoảng 13 giờ ngày 7.3.2015 rồi bị giết là phù hợp thời gian chết của ông Nhiễn, theo công văn của CQĐT là ông Nhiễn chết trong thời hạn 36 giờ, kể từ lúc giám định tử thi ngày 9.3.2015. Tuy nhiên, CQĐT cũng không khẳng định thời gian chết của ông Nhiễm có đúng 17 giờ 30 phút như lời khai nhận tội của bị cáo hay không. Theo đơn kêu oan, trong thời gian này, bị cáo ở trọ trong nhà trọ tại thị trấn Tân Châu. Khoảng 8-9 giờ ngày 7.3.2015, bị cáo trả phòng rồi đi uống cà phê, ngủ quên tại quán cho đến 14 - 15 giờ rồi ra đường đón xe buýt đến TP.Tây Ninh. Khi xe buýt đến chợ Long Hoa thì bị cáo xuống xe, vào chợ mua một số đồ dùng, rồi uống nước mía tại cửa số 8.
Kết quả xác minh, ông Nhiễn là chủ xe đứng tên đăng ký. Như vậy, có cơ sở xác định bị cáo Hiền đã sử dụng rồi cầm cố xe nạn nhân. Sau khi có xe mô tô, bị cáo đổ xăng, thấy có điện thoại trong cốp xe và dùng điện thoại gọi cho ông Hoanh để ông dẫn qua cửa khẩu Phước Tân. Theo gia đình nạn nhân, vào khoảng 18 - 19 giờ ngày 7.3.2015, chị Hà (người nhà bị hại) có gọi cho ông Nhiễn nhưng không liên lạc được. Do đó, CQĐT cần xác định lại thời điểm này xe mô tô và điện thoại của bị hại đã được mang sang Campuchia chưa; cần xác minh thời gian bị cáo qua cửa khẩu có thể thực hiện cuộc gọi về Việt Nam hay không. Bởi vì, khi qua biên giới, người nhà bị hại khai có liên lạc nạn nhân qua điện thoại nhưng không được.
CQĐT cần xác minh lại các nội dung nêu trên, làm rõ mối liên hệ giữa vật chứng có tại hiện trường của bị cáo, làm rõ thời gian chết của nạn nhân, các cuộc gọi với ông Hoanh và liên lạc với gia đình nạn nhân. Đồng thời, thực nghiệm điều tra việc bị cáo tẩu tán các tang vật như áo quần dính máu, bóp, dây nịt và những thứ liên quan vật chứng vụ án.
Trong các kết luận giám định về nhóm máu, ADN, các tài liệu, dấu vết có tại hiện trường được CQĐT thu thập đúng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự có giá trị chứng cứ. Hiện nay, dữ liệu dân cư quốc gia đã được thực hiện đầy đủ, các mẫu máu và mẫu gen được lưu trữ tại cơ quan giám định. Do đó, đề nghị CQĐT, trong quá trình điều tra lại, cần tiến hành giám định lại các mẫu ADN, mẫu máu.
HĐXX cho rằng, những vi phạm nói trên của toà án cấp sơ thẩm là nghiêm trọng, mà HĐXX không thể thu thập được, cần thiết phải huỷ toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra, truy tố, xét xử lại. Trong trường hợp không thể điều tra lại, xác minh thu thập thêm tài liệu, chứng cứ để chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo, cần áp dụng Điều 93 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015: “Lời nhận tội của bị can, bị cáo chỉ có thể được coi là chứng cứ nếu phù hợp với chứng cứ khác của vụ án. Không được dùng lời biện hộ, bị can, bị cáo làm chứng cứ duy nhất để buộc tội, kết tội bị cáo”.
Quá trình điều tra có đủ tài liệu chứng cứ chứng minh bị cáo Hiền xuất cảnh trái phép qua Campuchia bằng đường bộ để đánh bạc, nhiều lần mua xe Wave - tài sản không rõ nguồn gốc, có dấu hiệu tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có thì có thể khởi tố để điều tra bổ sung hai hành vi này xử lý theo quy định pháp luật.
Xét kháng cáo của bị hại, trong vụ án mang tính chất đặc biệt nghiêm trọng, hành vi bị cáo lại dã man, đâm bị hại hàng chục vết dao, cho thấy hung thủ cố tình thực hiện hành vi tội phạm đến cùng; thực hiện hành vi một cách man rợ, gây hậu quả đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm tính mạng, sức khoẻ người khác. Bị cáo có nhân thân xấu, có 1 tiền án tội “Cố ý gây thương tích”. Do vậy, nếu chứng minh bị cáo Hiền là thủ phạm thì phải có hình phạt nghiêm khắc là tử hình để có tính răn đe, phòng ngừa tội phạm và phòng ngừa chung, nhưng toà án cấp sơ thẩm chỉ tuyên bị cáo hình phạt chung thân là chưa tương xứng với tính chất, hành vi và hậu quả mà bị cáo gây ra.
Chủ toạ phiên toà cho biết, trong thời gian tạm giam, bị cáo trốn khỏi nơi giam giữ, bị xử phạt 3 năm tù về tội trốn khỏi trại giam bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật nhưng toà án không đưa bản án này vào để xem xét, tổng hợp hình phạt là vi phạm tố tụng.
Đức Tiến
