Sách giáo khoa Ngữ văn cấp THCS, Chương trình 2000 (những cuốn sách trong ảnh đã sử dụng hơn 20 năm).
“22 năm nay Bộ GD&ĐT bỏ dạy môn Văn, bỏ tâm hồn con người ra ngoài nền giáo dục có phải là âm mưu của Trung Quốc? Bỏ dạy môn Văn, người Việt Nam, nước Việt Nam đã, đang và sẽ không còn tâm hồn nữa.
Cách đây hơn 22 năm, Bộ GD&ĐT đã bỏ dạy môn Văn từ bậc phổ thông đến đại học, để thay bằng một môn văn trá hình là môn Ngữ văn. Chúng tôi đã viết nhiều bài chỉ ra cái sai, cái phản khoa học của cái gọi là Ngữ văn, nhưng Bộ GD&ĐT và những GS, GS.TS liên quan đến việc tày trời bỏ môn Văn trong nhà trường vẫn im như thóc, không hề có hồi âm…
Ngữ văn là bộ môn khoa học nghiên cứu ngôn ngữ. Bắt trẻ em từ lớp 1 đến lớp 12 học môn Ngữ văn để đào tạo ra các nhà nghiên cứu ngôn ngữ là việc làm sai trái, phản khoa học.
Bỏ dạy môn Văn chính là phạm tội ác với nhân dân Việt Nam, với dân tộc Việt Nam.
Một con người không được học môn Văn, không biết rung động trước cái đẹp của ngôn ngữ và hình tượng văn học, con người đó có thể thành người đúng nghĩa được không? Môn Văn là môn giáo dục trẻ em từ lớp một đến đại học bằng tình cảm, bằng rung động trái tim, giúp các em yêu tiếng mẹ đẻ, yêu tâm hồn cha ông ẩn trong văn thơ. Việt Nam hiện không dạy môn Văn trong nhà trường cũng có nghĩa là Bộ GD&ĐT đã bỏ rơi tâm hồn con người suốt 22 năm. Bỏ môn Văn là bỏ con người ra ngoài nền giáo dục Việt Nam.
Bộ GD&ĐT ơi, nhà nước ơi, có phải các người đã nghe Trung Quốc xui mà bỏ hẳn môn Văn trong nhà trường như thế? Con người khi không được dạy môn Văn, không biết rung cảm trước cái đẹp của thiên nhiên và văn chương thông qua tiếng nói và chữ viết ông cha tinh chất trong từ ngữ và hình tượng văn học, con người đó tuyệt nhiên không biết thương yêu đồng loại, sẽ trở thành những con người máy tàn nhẫn hung ác.
Sự thực của một xã hội tàn ác con giết cha mẹ, cha mẹ giết con, vợ giết chồng, chồng giết vợ, tình nhân giết tình nhân, tình nhân của chồng giết con riêng của chồng và ngược lại, cha dượng đóng mấy chục cái đinh vào đầu con riêng của vợ… hằng ngày diễn ra không sao kể xiết, phải chăng là do nền giáo dục Việt Nam không dạy cho trẻ lòng nhân, không dạy cho trẻ biết cảm xúc biết rung động, thương yêu trước cái đẹp của chân thiện mỹ do môn Văn mang tới? Nhà nước ơi, Quốc hội ơi sao các người vô trách nhiệm thế? Các người suốt 20 năm nay làm gì để Bộ GD&ĐT hợp tác với đám giáo sư văn dốt nát tà tâm, coi giáo dục là cỗ máy làm tiền, âm thầm bỏ dạy môn Văn, bỏ tâm hồn con người, bỏ chân thiện mỹ, bỏ cái đẹp tinh thần ra khỏi nền giáo dục như vậy?".
Đoạn văn trích dẫn trong ngoặc kép là của một nhà thơ, nhà phê bình văn học nổi tiếng. Phải thừa nhận, người này có tài làm thơ, sắc sảo trong phê bình văn học. Nhưng cũng giống như nhiều người cầm bút khác, ông không ít lúc, đã để cảm xúc chi phối lý trí dẫn đến nhận định, đánh giá không đúng về bản chất của vấn đề. Đoạn văn nêu trên là một ví dụ chứng minh rằng, ông nói bừa nói càn và có dấu hiệu bóp méo sự vật hiện tượng, làm sai lệch bản chất câu chuyện.
Những người theo dõi thời sự giáo dục nói riêng, xã hội nói chung (vì giáo dục liên quan mọi người mọi nhà) biết rằng, năm 2001, Bộ GD&ĐT triển khai chương trình và sách giáo khoa mới (Chương trình 2000) trong đó môn Văn học được thay thế bằng tên gọi khác: môn Ngữ văn. Trước đó, môn Văn trong nhà trường gồm ba phân môn có tính độc lập tương đối: Văn học, Tiếng Việt và Tập làm văn. Tuy có tính độc lập tương đối nhưng mục tiêu giáo dục, mục đích yêu cầu của ba phân môn này cũng chỉ nhằm giúp học sinh biết phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học, biết sử dụng thành thạo tiếng Việt và biết tập làm những bài văn (từ giản đơn đến nâng cao, tuỳ theo cấp học). Chương trình 2000, thay vì để tồn tại ba phân môn tương đối độc lập như trước đó, các nhà biên soạn tích hợp, nói nôm na là gộp lại thành một môn học duy nhất: môn Ngữ văn. Tuy tích hợp nhưng phần Văn học vẫn chiếm thời lượng nhiều nhất trong chương trình, hai phân môn còn lại gồm Tiếng Việt và Tập làm văn được bố trí thời lượng, số tiết học theo phân phối chương trình ở mức tương đối hợp lý. Trong Chương trình 2000, Ngữ văn là môn học chiếm số tiết học nhiều nhất trong tất cả các môn học (5 tiết mỗi tuần), nhiều hơn cả môn Toán. Trong môn Ngữ văn, số lượng tác phẩm văn học cũng tiếp tục được duy trì và ưu tiên dạy nhiều nhất.
Theo cấu trúc đồng tâm hai vòng (từ thấp lên cao), các tác phẩm văn học trong Chương trình 2000 được dạy rất kỹ, kỹ hơn chương trình trước đó. Giải thích: sau khi học sinh học xong phần Văn học (các tác phẩm), phần Tiếng Việt và Tập làm văn tiếp tục sử dụng ngữ liệu trong văn bản, tức các tác phẩm văn học để học sinh có cơ hội “học lại” tác phẩm văn học một cách kỹ càng hơn, trên phương diện ngôn ngữ và thiết lập văn bản. Nói khác đi, học sinh được “chà đi xát lại” nhiều lần tác phẩm văn học trên nhiều phương diện, giá trị khác nhau: giáo dục, thẩm mỹ, giá trị nhân văn, nhân đạo, lòng yêu thương con người cho đến chức năng giải trí. Như vậy, Chương trình 2000 không hề bỏ môn Văn học, ngược lại, phân môn Văn học còn được giảng dạy, học tập kỹ hơn chương trình cải cách và chỉnh lý từ những năm 2000 trở về trước. Nói khái quát, việc ông nhà thơ, nhà phê bình “kết luận” Chương trình 2000 bỏ môn Văn để thay bằng “môn Văn trá hình” là sai sự thật. Mặc dù thông tin sai sự thật nhưng đây chưa phải điều quan trọng nhất trong một số bài viết của nhà thơ, nhà phê bình kia. Điều nguy hiểm hơn là, nhà thơ này lợi dụng phê bình văn học để bóp méo, suy diễn và xuyên tạc bản chất của vấn đề. Người này “kết luận” như sau: “bỏ dạy môn văn, bỏ tâm hồn con người ra ngoài nền giáo dục có phải là âm mưu của Trung Quốc? Bỏ dạy môn Văn, người Việt Nam, nước Việt Nam đã đang và sẽ không còn tâm hồn nữa…”?
Xin nhắc lại, Chương trình 2000 không hề bỏ dạy môn Văn. Do đó, không hề có chuyện “bỏ tâm hồn con người ra ngoài giáo dục”. Không ai bỏ được tâm hồn cả, dù người đó có được đến trường học hay không, chứ đừng nói gì đến học sinh bị bỏ rơi tâm hồn. Xa hơn, nhà thơ này có những nhận định theo thuyết âm mưu, hơi hướm truyện trinh thám khi đặt nghi vấn về “âm mưu của Trung Quốc” khiến Việt Nam bỏ môn Văn ra ngoài nhà trường. Xét theo học thuật, đây là một điều suy diễn hoàn toàn không có cơ sở, có dấu hiệu của người mắc bệnh hoang tưởng. Nhà thơ, nhà phê bình còn đẩy câu chuyện lên cao trào bằng cách quy kết Bộ GD&ĐT và các cơ quan quyền lực của Nhà nước nghe Trung Quốc xúi giục nên mới bỏ môn Văn trong nhà trường. Giọng điệu nhà thơ không khác gì cơ quan điều tra nhưng lại không hề đưa một bằng chứng nào, dù nhỏ nhất, để chứng minh điều mình “kết luận”. Thực tế, không quốc gia nào trên thế giới bỏ môn Văn, Trung Quốc lại càng không, bởi họ là quốc gia có nền văn học vĩ đại. Không một bằng chứng nào chứng minh rằng, Trung Quốc xúi Việt Nam bỏ môn Văn trong nhà trường. Chưa dừng lại, nhà thơ còn lên giọng như quan toà: “Bỏ dạy môn Văn chính là phạm tội ác với nhân dân Việt Nam, với dân tộc Việt Nam”. Không hề có chuyện bỏ môn Văn và do đó, dẫn đến sự thật, không ai phạm tội ác với nhân dân, dân tộc Việt Nam, trong câu chuyện sách giáo khoa của Chương trình 2000.
Không muốn nhưng cũng đành phải nhắc lại, không phải ai khác, chính nhà thơ này là một trong những người đầu tiên tung ra câu chuyện “cờ Trung Quốc trong sách giáo khoa lớp 1”. Thông tin sau đó cho thấy, không hề có chuyện lá cờ Trung Quốc trong sách giáo khoa lớp 1. Như có lần đã đề cập, giáo dục và y tế là hai lĩnh vực có tính khoa học, tính chuyên môn cao, không phải những hiện tượng xã hội thông thường trong đời sống. Vì thế, việc phê bình, đánh giá hai lĩnh vực này cần tôn trọng tính khoa học, tính chính xác và đề cao tính học thuật. Không ai cấm anh thể hiện cảm xúc cá nhân, song, khoa học không có chỗ cho cảm xúc cá nhân hay tình cảm riêng tư. Dù là người có tài làm thơ và có con mắt phê bình sắc sảo nhưng không phải cứ có tài thì muốn nói gì thì nói, vì dù tài năng đến đâu, con người ta cũng không thể biết hết mọi thứ. Không phải cái gì khác, những ý kiến vô trách nhiệm, không khách quan, không tôn trọng sự thật, thiếu chuyên nghiệp đã góp phần làm giảm uy tín của nhà thơ, nhà phê bình này. “Rượu nhạt uống lắm cũng say/ Người khôn nói lắm, dẫu hay cũng nhàm”. Đó còn chưa kể, đâu phải lúc nào ông cũng nói hay, nói đúng, thậm chí ông còn nói sai sự thật, “cố ý làm trái” chỉ để nhận sự tung hô của cái gọi “cộng đồng mạng”. Trên trang cá nhân, mỗi bài viết của ông thu hút hàng trăm “bình luận” của bạn đọc, nhưng chỉ cần lướt qua, dễ nhận thấy đó là những ý kiến cảm tính, hoàn toàn thiếu vắng tính học thuật. Không loại trừ trong đó có những ý kiến giả vờ khen ông, kiểu “nó thích khen, khen phát cho nó chết”.
Việt Đông
