Người dân cần tỉnh táo để tránh sập bẫy lừa đảo qua mạng. Ảnh minh hoạ internet
Giả danh các công ty tài chính, ngân hàng thu thập thông tin
Theo các cơ quan chức năng, thủ đoạn lừa đảo của các đối tượng là đánh vào tâm lý của những người đang cần tiền kinh doanh, tiêu xài, muốn được vay số tiền lớn nhưng lại gặp khó do dính nợ xấu hoặc không đủ điều kiện vay vốn tại các tổ chức tài chính. Từ đó, các đối tượng mạo danh một số ngân hàng và các công ty tài chính có thật tại Việt Nam, tạo lập website, ứng dụng, chạy quảng cáo thông qua các nền tảng mạng xã hội để chào mời cho vay tín chấp với lãi suất đặc biệt thấp.
Các đối tượng lừa đảo tạo lập hàng nghìn tài khoản Facebook với các nguồn thông tin giả, tham gia vào các hội nhóm, diễn đàn, đăng bài quảng cáo cho vay tín chấp với lãi suất thấp (chỉ 1%/tháng), thủ tục vay đơn giản, không cần gặp trực tiếp; nợ xấu vẫn vay được; không thế chấp, không thẩm định, chỉ cần chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân và có tài khoản ngân hàng/thẻ ATM là có thể vay được tiền...
Khi có người vay tiếp cận, các đối tượng sẽ dẫn dụ, yêu cầu người vay cung cấp thông tin cá nhân, như: họ tên, số điện thoại, ảnh chụp CMND/CCCD, ảnh chụp chân dung… phục vụ làm hồ sơ vay.
Sau khi dụ người vay chuyển tiền phục vụ hỗ trợ xác minh, duyệt khoản vay, các đối tượng tiếp tục viện dẫn hàng loạt các lý do khoản vay không được giải ngân xuất phát từ lỗi khai hồ sơ của người vay (như khai sai tên người hưởng thụ, đổi cách viết tên người hưởng thụ từ chữ in thường sang in hoa, không đủ điều kiện vay, thừa hoặc sai một số trên số căn cước công dân…).
Từ đó, chúng yêu cầu người vay phải nộp thêm các khoản tiền để bảo đảm khoản vay hoặc khắc phục lỗi hệ thống; hứa hẹn sẽ hoàn trả số tiền đã gửi cho khách hàng sau khi khoản vay được giải ngân. Tuy nhiên, khi người vay chuyển tiền vào số tài khoản của các đối tượng cung cấp, các đối tượng sẽ lập tức chiếm đoạt và ngắt liên lạc.
Với thủ đoạn lừa đảo tinh vi trên, bị hại không những bị mất tiền mà còn bị mất toàn bộ thông tin danh tính cá nhân, tiềm ẩn nguy cơ tiếp tục bị lợi dụng để phục vụ cho các hoạt động vi phạm pháp luật khác, ví dụ như: đăng ký SIM không chính chủ, đăng ký mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử phục vụ các hoạt động lừa đảo, rửa tiền, cá độ trực tuyến…
Trước thủ đoạn lừa đảo tinh vi, có nhiều diễn biến phức tạp trên không gian mạng, người dân cần: chủ động nâng cao ý thức cảnh giác trước các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Khi có nhu cầu vay tiền, cần liên hệ trực tiếp với các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng để được tư vấn, hướng dẫn làm thủ tục vay vốn.
Cảnh giác, tìm hiểu kỹ, xác thực chính xác công ty tài chính, tư vấn viên trước khi tiến hành các thủ tục vay tiền bằng cách: kiểm tra mã số thuế, địa chỉ, người đại diện công ty, gọi điện thoại đến các số đường dây nóng, chăm sóc khách hàng của các công ty, kiểm tra kỹ các đường link trang web trước khi truy cập. Nên tư vấn thêm ý kiến của người thân có nhiều kinh nghiệm trước khi làm các thủ tục vay.
Không cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân (chứng minh nhân dân/căn cước công dân, địa chỉ, hình ảnh nhận diện khuôn mặt…) khi chưa xác định chính xác website, ứng dụng và danh tính tư vấn viên.
Tuyệt đối không cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP được gửi vào hòm thư, điện thoại di động cho các đối tượng. Không chuyển tiền vào tài khoản cá nhân mà các đối tượng lạ cung cấp, dụ dỗ.
Nhanh chóng trình báo cơ quan Công an nơi gần nhất khi phát hiện thủ đoạn mạo danh, lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc bị mạo danh, lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Giả mạo các trang thông tin điện tử cơ quan, doanh nghiệp (BHXH, ngân hàng…)
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, các đối tượng xấu có thể thực hiện việc giả mạo một trang web. Các đối tượng này có thể tạo trang web có giao diện gần giống trang web của cơ quan, doanh nghiệp từ hình ảnh, giao diện và nội dung để người dùng nhầm tưởng là trang web của đơn vị cung cấp.
Sau đó, các đối tượng sử dụng tin nhắn giả mạo thương hiệu với các nội dung yêu cầu người dùng phải truy cập vào liên kết giả mạo, khai báo thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng và từ đó thực hiện hành vi đánh cắp, chiếm đoạt thông tin dữ liệu người dùng, lừa đảo. Một số địa chỉ đã từng được các đối tượng sử dụng đều có đường dẫn đến có định dạng bất thường như là vn-cbs.xyz. vn-ms.top…
Dấu hiệu nhận biết website không an toàn như: Đường dẫn URL trên thanh địa chỉ của trình duyệt phải được bắt đầu bằng “https://” và có một biểu tượng ổ khoá trên thanh địa chỉ (lưu ý rằng, ổ khoá phải xuất hiện ở thanh địa chỉ trình duyệt chứ không phải trong nội dung của website).
Điều này chứng tỏ website đã được bảo vệ bởi Secure Sockets Layer (SSL), một giao thức mã hoá giúp bảo đảm thông tin được trao đổi một cách an toàn thông qua một chứng chỉ số SSL được tin cậy. Nên nhớ rằng, nếu cụm từ https:// chuyển sang màu đỏ và xuất hiện biểu tượng ổ khoá bị đánh dấu chéo, tức là có thể website mà người dùng truy cập vào đang sử dụng chứng chỉ số SSL hết hạn hoặc được cấp bởi một nguồn không đáng tin cậy.
Các tên miền cấp cao nhất (Top Level Domain - TLD) phổ biến mà người dùng thường quen thuộc, ví dụ như tên miền cấp cao nhất dùng chung (gTLD): .com, .net…; hay tên miền cấp cao nhất của quốc gia (ccTLD): .vn, .cn… thường sẽ an toàn hơn các URL có TLD lạ, tuy nhiên, đây chỉ là một dấu hiệu và người dùng không thể chỉ dựa vào mỗi chi tiết này để đánh giá về trang web là có an toàn hay không.
Những website không đáng tin cậy và kém an toàn thông thường không được chú trọng nhiều về nội dung, đồng thời thông tin đăng tải khá cẩu thả, sai lỗi chính tả nhiều… Nguyên nhân do các website lừa đảo thường không có thời gian kỹ càng để kiểm duyệt và chỉnh sửa các nội dung.
Các website lừa đảo thường sẽ xuất hiện những cảnh báo, đe doạ hoặc các chương trình trúng thưởng hấp dẫn với nhiều phần quà có giá trị ngay khi người dùng truy cập trang, mục đích là để đánh lừa và dụ dỗ người dùng truy cập vào các thông tin quan trọng nhằm đánh cắp dữ liệu cá nhân, hoặc điều hướng truy cập đến những website không an toàn khác có chứa mã độc hại.
Doanh nghiệp muốn kinh doanh hợp pháp trên website bắt buộc phải khai báo tên miền và trang web với Bộ Công Thương (các website bán hàng hay sàn thương mại điện tử, ví dụ như sendo.vn, tiki.vn hay shopee.vn…). Vì thế, nếu cuối trang chưa có logo của Bộ Công Thương thì đây là một website mới được tạo ra và chưa có độ an toàn hay đáng tin cậy.
Khi người dùng vừa truy cập website mà đã yêu cầu cung cấp những thông tin cá nhân như địa chỉ nhà, số điện thoại, số CMND/CCCD thì nên cảnh giác và không thực hiện theo yêu cầu.
Ngành chức năng khuyến cáo cần kiểm tra địa chỉ URL: luôn kiểm tra URL của trang web trước khi cung cấp thông tin cá nhân. Hãy chắc chắn rằng địa chỉ URL chính xác và tương ứng với trang web mà bạn mong muốn truy cập.
Sử dụng trình duyệt an toàn: Sử dụng trình duyệt web có tính năng bảo mật cao và cập nhật phiên bản mới nhất. Các trình duyệt như Google Chrome, Mozilla Firefox và Safari thường có các cơ chế bảo mật tích hợp giúp ngăn chặn truy cập vào trang web độc hại.
Kiểm tra kết nối an toàn: Khi truy cập vào các trang web yêu cầu cung cấp thông tin nhạy cảm, hãy bảo đảm rằng kết nối là an toàn bằng cách kiểm tra xem trang web có chứng chỉ SSL hợp lệ hay không. Biểu tượng ổ khoá và "https" ở đầu URL là một dấu hiệu của kết nối an toàn.
Cẩn thận với e-mail và liên kết: Tránh nhấp vào liên kết trong e-mail không xác định hoặc không mong muốn. Kiểm tra nguồn gốc của e-mail và bảo đảm rằng nó là đáng tin cậy trước khi tiếp tục. Nếu có liên kết, hãy kiểm tra xem địa chỉ URL có khớp với trang web mục tiêu hay không.
Hạn chế cung cấp thông tin cá nhân: Chỉ cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm trên các trang web đáng tin cậy và an toàn. Tránh cung cấp thông tin cá nhân như mật khẩu, số thẻ tín dụng, mã OTP hoặc tài khoản ngân hàng trên các trang web không xác định hoặc không đáng tin.
Sử dụng phần mềm bảo mật: Cài đặt và duy trì phần mềm diệt virus, phần mềm chống độc, tường lửa và các công cụ bảo mật khác trên thiết bị của bạn. Cập nhật chúng thường xuyên để chống lại các mối đe doạ mới nhất.
Đào tạo và nhận biết: Hãy tự trang bị kiến thức về các phương pháp tấn công phishing và nhận biết các dấu hiệu nhận biết trang web lừa đảo qua tinnhiemmang.vn hoặc ncsc.gov.vn. Theo dõi và cập nhật các thông tin, tình huống, dấu hiệu về lừa đảo trực tuyến tại Cổng không gian mạng quốc gia (khonggianmang.vn).
Giữ tỉnh táo và cảnh giác: Luôn giữ một tinh thần cảnh giác khi truy cập vào các trang web và giao dịch trực tuyến. Hãy tin vào cảm giác của bạn và không bao giờ cung cấp thông tin cá nhân nếu bạn có bất kỳ nghi ngờ nào về tính xác thực của trang web đó.
Kiểm tra đánh giá và phản hồi: Trước khi thực hiện giao dịch hoặc cung cấp thông tin cá nhân, hãy kiểm tra các đánh giá và phản hồi từ người dùng khác về trang web đó. Nếu có nhiều phản hồi tiêu cực hoặc cảnh báo về lừa đảo, hãy tránh truy cập vào trang web đó.
Sử dụng các phương pháp xác thực bổ sung: Nếu có sẵn, hãy sử dụng các phương pháp xác thực bổ sung như xác thực hai yếu tố hoặc sử dụng mã OTP (One-Time Password) để bảo vệ tài khoản của bạn. Điều này làm tăng cường bảo mật và khó khăn hơn đối với kẻ tấn công phishing.
Đừng dễ tin vào thông báo đột xuất: Cẩn thận với các thông báo đột xuất yêu cầu cập nhật thông tin cá nhân hoặc yêu cầu thay đổi mật khẩu. Kẻ tấn công phishing thường sử dụng chiêu này để lừa đảo người dùng. Luôn truy cập vào trang web chính thức của dịch vụ và thực hiện các thay đổi thông qua đó, thay vì truy cập qua liên kết trong e-mail hoặc thông báo không xác định.
Báo cáo các trang web phishing: Nếu bạn phát hiện một trang web phishing, hãy báo cáo cho nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến hoặc cơ quan chức năng có thẩm quyền để họ có thể đối phó với tình huống đó và ngăn chặn người khác trở thành nạn nhân tiếp theo.
Đức An
