Thẻ CCCD tích hợp nhiều thông tin, người dân không chia sẻ hay đăng tải trên mạng xã hội. Ảnh minh hoạ: nguồn internet
Theo quy định của Luật Căn cước công dân năm 2014, thẻ CCCD gồm các thông tin: mặt trước thẻ có hình Quốc huy nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; dòng chữ Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Độc lập - Tự do - Hạnh phúc; dòng chữ “Căn cước công dân”; ảnh, số thẻ CCCD, họ, chữ đệm và tên khai sinh, ngày, tháng, năm sinh, giới tính, quốc tịch, quê quán, nơi thường trú; ngày, tháng, năm hết hạn.
Mặt sau thẻ có bộ phận lưu trữ thông tin được mã hoá; vân tay, đặc điểm nhân dạng của người được cấp thẻ; ngày, tháng, năm cấp thẻ; họ, chữ đệm và tên, chức danh, chữ ký của người cấp thẻ và dấu có hình Quốc huy của cơ quan cấp thẻ.
Số thẻ CCCD gắn chip gồm 12 số được cấp theo đúng nguyên tắc như cấp CCCD mã vạch trước đây. Số thẻ CCCD là số định danh cá nhân, dùng để kết nối, cập nhật, chia sẻ, khai thác thông tin của công dân. Số định danh cá nhân là dãy số tự nhiên gồm 12 số, có cấu trúc gồm 6 số là mã tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hoặc mã quốc gia nơi công dân đăng ký khai sinh, mã thế kỷ sinh, mã giới tính, mã năm sinh của công dân và 6 số là khoảng số ngẫu nhiên.
Một số ý kiến cho rằng, thời gian qua có nhiều trường hợp vô tư chia sẻ hình ảnh CCCD của mình lên mạng xã hội, tiềm ẩn nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân. Mã QR và chip trên thẻ CCCD chứa nhiều thông tin như: tên, năm sinh, dữ liệu sinh trắc học cơ bản…
Đối tượng xấu có thể dựa vào thẻ CCCD để biết thông tin cá nhân của công dân, từ đó lợi dụng thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Chúng có thể dùng hình ảnh, thông tin trong CCCD (đưa lên mạng) để đăng ký tài khoản ngân hàng, vay tiền trên app, đăng ký số điện thoạt trả sau…
Ông Trần Thanh Hoà, ngụ phường 1, TP. Tây Ninh cho biết: “Hiện nay, có nhiều ứng dụng cho vay tiền online chỉ cần chụp ảnh CCCD hai mặt là có thể vay tiền một cách nhanh chóng. Đối tượng thường tìm cách lấy thông tin cá nhân của người khác, sau đó chụp ảnh và gửi vào những ứng dụng này để vay tiền nhằm mục đích chiếm đoạt. Các app cho vay tiền online có ưu điểm là thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh nhưng nhược điểm là bỏ qua khâu xác minh chính chủ hoặc có xác minh nhưng quá trình sơ sài, tạo kẽ hở cho người xấu có cơ hội để chiếm đoạt tiền”.
Chị T.T.H, ngụ thị xã Hoà Thành nói: “Khoảng 3 tháng trước, khi vừa được cấp CCCD gắn chip điện tử, tôi đã phấn khởi chụp hình thẻ, khoe lên mạng xã hội. Sau đó, tôi thường xuyên nhận được các cuộc gọi xác nhận thông tin cá nhân, vay tiền, chuyển đăng ký số thuê bao trả sau của nhà mạng.
Mặt sau của CCCD có thông tin về vân tay và đặc điểm nhân dạng của người được cấp thẻ.
Sau khi tìm hiểu, tôi mới biết rằng có thể việc đăng thẻ CCCD lên mạng xã hội đã vô tình tiết lộ thông tin của bản thân. Mọi người không nên chia sẻ hình ảnh CCCD lên mạng; không cung cấp thông tin cho những dịch vụ không có cam kết bảo đảm an toàn thông tin cá nhân; không cho người khác mượn thẻ khi không có mục đích chính đáng”.
Thời gian gần đây, chị P.T, ngụ phường Hiệp Ninh, TP. Tây Ninh thường xuyên nhận được cuộc gọi yêu cầu trả nợ thay cho một người lạ. Dù đã khẳng định bản thân không hề quen biết người này nhưng các cuộc gọi đòi nợ thỉnh thoảng vẫn diễn ra, khiến chị phải tắt nguồn điện thoại. “Điều đáng nói, đầu dây bên kia khẳng định có đầy đủ thông tin cá nhân và hình ảnh CCCD của tôi. Lúc này, bản thân mới phát hiện việc đăng tải hình căn cước lên mạng đã làm thông tin cá nhân bị đánh cắp”- chị T cho biết.
Theo cơ quan chức năng khuyến cáo, người dân không nên đăng tải, chia sẻ hình ảnh CCCD gắn chip lên mạng xã hội, tránh bị lợi dụng để chiếm đoạt tài sản. Trong trường hợp bị lừa lấy thông tin CCCD để vay tiền, người dân cần nhanh chóng thông báo với đơn vị cho vay, liên hệ cơ quan chức năng để được hỗ trợ nhanh nhất.
Các trường hợp bị đối tượng xấu lợi dụng lấy số CCCD đăng ký mở tài khoản ngân hàng hay đăng ký thuê bao trả sau, cần nhanh chóng liên hệ ngân hàng, nhà mạng để được hỗ trợ. Đối với trường hợp mất CCCD, mọi người cần trình báo lên cơ quan có thẩm quyền để báo mất và làm lại giấy tờ; đồng thời phòng ngừa trường hợp số thẻ bị trục lợi thực hiện các giao dịch dân sự trái pháp luật thì có căn cứ chứng minh bản thân không liên quan đến các giao dịch dân sự đó.
Ngoài việc không chia sẻ hình ảnh CCCD lên mạng xã hội, nhiều người cho rằng, để tránh rò rỉ thông tin cá nhân, pháp luật cần có chế tài trong việc xử lý các hành vi đánh cắp, lợi dụng thông tin cá nhân của người khác; siết chặt quản lý các hình thức, dịch vụ vay tiền trực tuyến, tránh tạo kẽ hở cho đối tượng xấu lợi dụng. Các đơn vị dịch vụ sử dụng thông tin cá nhân của khách hàng phải cam kết tính bảo mật ở mức độ cao nhất.
Phương Thảo
